تنوین از نشانه‌های ثانویه الفبای فارسی است، که به سه صورت نصبی ( ً ) ، جری ( ٍ ) و ضمی ( ٌ ) استفاده می‌شود. این علامت‌ها به آخرین حرف واژه اضافه می‌شوند تا به آنها معنای قیدی بدهند. تنوین از حدود سَده هفتم قمری و با فخرفروشی به عربی‌دانی در میان کاتبان و شاعران، در زبان فارسی رایج شد. در سال‌های بعد استفاده از آن چنان فراوان شد که به ابتذال کشیده شد.
♦ این پژوهش در حال گسترش است، برای اصلاح و تکمیل آن از طریق ایمیل aidin.mind@gmail.com ما را یاری دهید.
برای برابر سازی واژه‌های تنوین‌دار به فارسی تا حدودی می‌توان از فرمول‌های زیر استفاده کرد:
| الگو | مثال |
|---|---|
| در... | باطناً -> در باطن |
| به... | تصریحاً -> به صراحت |
| به طور... | حتماً -> به طور حتم (برای حالت ها) |
| به صورت... | زباناً -> به صورت زبانی (برای موضوعات قابل رویت) |
| از لحاظ... | مفهوماً -> به لحاظ مفهومی |
| به رسم... | عجالتاً -> به رسم فوریت |
| از روی... | وجداناً -> از روی وجدان |
| از طریق... | تلفناً -> از طریق تلفن |